Po wyzwoleniu kraju spod hitlerowskiej okupacji środowisko pożarnicze przedstawiło władzom projekt nowej organizacji ochrony przeciwpożarowej kraju, bardziej odpowiadający realizacji zadań w tym zakresie. Szczególnie postulowano powołanie państwowego fachowego organu ochrony przeciwpożarowej. 22 listopada 1944 r. kierownik Resortu Administracji Publicznej PKWN utworzył stanowisko głównego inspektora pożarnictwa i odpowiednio wojewódzkich inspektorów i powiatowych instruktorów pożarnictwa. Główny Inspektorat Pożarnictwa kierował całokształtem ochrony przeciwpożarowej i nadzorował ją, dysponował kadrą oficerską, awansował oficerów pożarnictwa i powoływał ich na poszczególne stanowiska.
Pierwszoplanowym zadaniem było podjęcie przez straże działalności operacyjnej na wyzwolonych terenach. Na obszarach byłej Generalnej Guberni straże pożarne kontynuowały swoją działalność. Na terenach ziem polskich, wcielonych w czasie okupacji do Rzeszy oraz ziem północnych i zachodnich wcielonych po II wojnie światowej do Polski, przystąpiono do organizowania straży w celu obrony majątku ocalałego z pożogi wojennej.
Wraz z repatriantami ze wschodnich terenów przybyło na nowe miejsca pobytu wielu strażaków ze sprzętem, umundurowaniem, sztandarami, tak że już w 1945 r. działało tam 1500 straży, a w roku 1950 – 3400 straży pożarnych.
W listopadzie 1945 r. reaktywowano Związek Straży Pożarnych RP. Główny inspektor pożarnictwa, gen. poż. inż. Eugeniusz Doering, skupił swą działalność głównie na sprawach organizacyjnych, a także na rozdziale sprzętu motorowego otrzymanego z UNRRA, natomiast Związek Straży Pożarnych RP zajął się między innymi organizowaniem szkolenia pożarniczego.
W Centralnej Szkole Pożarniczej w Warszawie w czerwcu 1946 r. rozpoczęto szkolenie oficerów pożarnictwa (w sierpniu 1948 r. ze względu na kursowy charakter kształcenia placówce tej przywrócono na krótko przedwojenną nazwę Centralny Ośrodek Wyszkolenia Pożarniczego), które od kwietnia 1949 r. organizowano również z COWP nr 2 w Łodzi. Prowadzono też szkolenie członków ochotniczych straży pożarnych. W 1947 r. ministrowi administracji publicznej przedstawiono projekt nowej organizacji ochrony przeciwpożarowej i rozpoczęto prace nad przygotowaniem nowej ustawy.
4 lutego 1950 r. Sejm uchwalił ustawę o ochronie przeciwpożarowej, w której powołano państwowe fachowe organy ochrony przeciwpożarowej, a mianowicie Komendę Główną Straży Pożarnych, komendy wojewódzkie, powiatowe i miejskie straży pożarnych. Powstał w ten sposób samodzielny pion organizacyjny o charakterze operacyjnym, podległy ministrowi administracji publicznej, mający uprawnienia do dysponowania wszystkimi strażami pożarnymi, tj. zawodowymi terenowymi i zakładowymi oraz ochotniczymi. Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. został rozwiązany Związek Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Postanowień organizacyjnych tej ustawy nie zdołano jednak całkowicie wprowadzić w życie, gdyż uchwalona miesiąc później ustawa o terenowych organach władzy państwowej i późniejsze przepisy, podporządkowały komendy straży pożarnych prezydiom rad narodowych. Tak więc na długie lata utrwalił się porządek organizacyjny, w którym Komenda Główna Straży Pożarnych sprawowała kierownictwo i fachowy nadzór nad komendami straży pożarnych i służbami ochrony przeciwpożarowej w resortach. Terenowe komendy straży pożarnych (wojewódzkie, powiatowe, miejskie) miały podwójne podporządkowanie (ogólne – prezydiom rad narodowych, a fachowe – komendom straży pożarnych) oraz główni inspektorzy pożarnictwa w 19 resortach i trzech urzędach centralnych z własną służbą resortową. W grudniu 1954 r., po rozwiązaniu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, powołano Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Ministerstwo Gospodarki Komunalnej przekazało nowemu ministerstwu ogólne kierownictwo i nadzór nad ochroną przeciwpożarową w kraju. Skuteczniej oddziaływało ono na terenowe organy administracji państwowej i kierownictwa poszczególnych resortów, co zaowocowało lepszym rozwiązywaniem problemów organizacyjnych. Usprawniono działalność operacyjną komend straży pożarnych, polepszono łączność, wyposażenie w pojazdy, a przyznawane środki inwestycyjne pozwoliły na budowę nowych i rozbudowę istniejących strażnic.
W 1956 r., na fali przemian politycznych, podjęto prace nad reorganizacją ochrony przeciwpożarowej. W grudniu 1956 r. powołano Związek Ochotniczych Straży Pożarnych. 13 kwietnia 1960 r. Sejm uchwalił nową ustawę o ochronie przeciwpożarowej, która jednak nie zlikwidowała podwójnego podporządkowania.
Kształcenie pożarnicze prowadziły: pomaturalna Szkoła Oficerów Pożarnictwa (od 1955 r.), dwie szkoły podoficerskie i ośrodki szkolenia pożarniczego w województwach i niektórych resortach. Rozporządzeniem Rady Ministrów w 1971 r. utworzono Wyższą Oficerską Szkołę Pożarniczą w Warszawie, a następnie Szkoły Chorążych Pożarnictwa w Poznaniu (1971) i Krakowie (1973). W sierpniu 1972 r. zarządzeniem ministra spraw wewnętrznych utworzono Ośrodek Badawczo- Rozwojowy Ochrony Przeciwpożarowej, który rozpoczął prowadzenie prac badawczych w dziedzinie ochrony przeciwpożarowej oraz upowszechnianie nowoczesnych form i metod zabezpieczenia przeciwpożarowego. W styczniu 1984 r. jego nazwę zmieniono na Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej, a 23 stycznia 1997 r. nadano mu imię Józefa Tuliszkowskiego.
Przedstawiając zmiany jakościowe w pożarnictwie, trzeba wspomnieć o tym, że do roku 1950 organy ochrony przeciwpożarowej były ukierunkowane przede wszystkim na przygotowywanie straży pożarnych do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczych. Po 1950 r. nowo powołane komendy straży pożarnych rozszerzyły swoją działalność na zapobieganie pożarom poprzez ustalanie wymagań w zakresie zabezpieczenia pożarowego, podjęcie prac kontrolnych i podejmowanie działań w celu zmniejszenia zagrożenia pożarowego.
Przeobrażenia, które dokonały się w latach 1972–1975 w administracji państwowej, zrodziły potrzebę dostosowania do nich organizacji i działania ochrony przeciwpożarowej. 12 czerwca 1975 r. Sejm uchwalił nową ustawę o ochronie przeciwpożarowej, która wyeksponowała zasadę jej powszechności. Zwierzchni nadzór nad całokształtem ochrony przeciwpożarowej sprawował w dalszym ciągu minister spraw wewnętrznych, koordynując działalność ministrów, kierowników urzędów centralnych, wojewodów itp. Funkcję centralnego organu administracji państwowej w sprawach ochrony przeciwpożarowej spełniał komendant główny straży pożarnych, podlegający ministrowi spraw wewnętrznych. Przepisy wykonawcze ustaliły szczegółowe zasady organizacyjne. Komenda Główna Straży Pożarnych prowadziła intensywne działania nad unowocześnianiem systemu, struktury i funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej w związku ze zmianami w życiu gospodarczym i społecznym kraju.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz